Terapia ekstraktem z jemioły jest jedną z najczęściej stosowanych terapii uzupełniających w leczeniu nowotworów w Niemczech i Szwajcarii i liczy sobie już blisko sto lat. W krajach tych stosuje się standaryzowany wyciąg z jemioły w ampułkach do podawania pozajelitowego. Jego handlowa nazwa to Helixor lub Iscador. Szacuje się, że na pewnym etapie leczenia 60 % pacjentów nowotworowych w tych krajach otrzymuje Helixor. Wielu lekarzy zaleca stosowanie jemioły w okresie poprzedzającym standardowe leczenie oraz kontynuację kuracji już po zakończeniu terapii w celu zapobiegania przerzutom. Preparat, dzięki jego właściwościom immunomodulującym, stosuje się również u nosicieli wirusa HIV, chorych na AIDS oraz niekiedy u chorych z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby. Rudolf Steiner i antropozofia Jemioła pospolita (Viscum album) jest półpasożytem porastającym głównie topole, wierzby, dęby i drzewa sadownicze. Jej zastosowanie w leczeniu nowotworów rozpowszechnił Rudolf Steiner – austriacki filozof i mistyk, twórca antropozofii. Ta szkoła duchowa powstała w Niemczech na początku XX wieku, a jej głównym celem jest zrozumienie i przemiana istoty ludzkiej. Światopogląd antropozoficzny nie redukuje człowieka do bytu fizycznego, ale uwzględnia jego wielowymiarowość oraz zależność od sfery duchowej i psychicznej. Medycyna antropozoficzna korzysta z osiągnięć nauki oraz medycyny akademickiej uzupełniając je, między innymi, o homeopatię, fitoterapię, arteterapię oraz różnorakie formy pracy z ciałem. Dla lekarza antropozoficznego choroba nigdy nie dotyczy jedynie sfery fizycznej, a pacjenta należy postrzegać jako całość – jedność ciała, duszy i ducha. Celem leczenia jest przywrócenie harmonii pomiędzy różnymi wymiarami istoty ludzkiej, zaburzonej przez chorobę. Medycyna antropozoficzna nie jest alternatywą dla medycyny konwencjonalnej, a raczej jej logicznym przedłużeniem i uzupełnieniem. Filozofia antropozoficzna znalazła swe odbicie w wielu praktycznych dziedzinach życia inspirując założycieli szkół i przedszkoli Waldorfskich, jak również twórców najróżniejszych form edukacji terapeutycznej oraz rolnictwa biodynamicznego. Jemioła w medycynie Stosowanie jemioły w celach terapeutycznych ma długą historię. W przeszłości Druidzi darzyli ją niebywałą czcią uznając za panaceum na wszelakie dolegliwości. W Średniowieczu jemiołę stosowano w leczeniu wielu schorzeń, między innymi epilepsji, nadciśnienia, astmy, depresji czy zaburzeń snu. W niektórych tradycjach przypisywano jej właściwości mistyczne – miała chronić przed ogniem i chorobą, zapewniać szczęście w małżeństwie oraz przynosić powodzenie. Wraz z początkiem XX wieku zainteresowanie tą rośliną wzrosło. W 1907 r. botanik Karl von Tubeuf zaczął zbierać wszelkie informacje na jej temat, posiłkując się mitologią, historią kultury i nauką, po czym w 1923 r. opublikował monografię Monographic der Mistel. Pierwsze wzmianki o jemiole u Rudolfa Steinera pochodzą z 1904 r. Inne znaczące badania i informacje o jemiole: -w 1906 r. Gaultier opublikował pracę o wpływie jemioły na obniżanie ciśnienia krwi -w 1930 r. Kaelin opublikował pracę o jemiole w leczeniu nowotworów; stanowiła ona bazę dla wielu późniejszych badaczy -w 1932 r. Madaus zaobserwował, że zastosowanie świeżej pasty z jemioły na ranę uniemożliwiało gojenie z powodu spowolnienia rozmnażania się komórek -w 1936 r. Havas opublikował pracę o wpływie ekstraktu z jemioły na rozwój guzów nowotworowych -w 1938 r. Koch zaobserwował, że nowotwory skóry u zwierząt stawały się martwicze po wstrzyknięciu w ich okolicę jemioły; na bazie tych eksperymentów powstał produkt Plensol -w 1954 r. rosyjski uczony Chernov opublikował badanie o skuteczności jemioły w leczeniu nowotworów umiejscowionych blisko powierzchni skóry -w 1961 r. Muller opisał polisacharyd z jemioły posiadający silne właściwości przeciwnowotworowe -w 1968 r. Vester wyizolował kompleks białkowy o silnym działaniu cytostatycznym i hamującym na nowotwór -w latach 1975-1985 Franz i Luther opisali właściwości hamujące rozwój nowotworu oraz stymulujące układ odpornościowy lektyn zawartych w jemiole -w 1980 r. Khwaja wykorzystując substancje zawarte w jemiole zbliżone do alkaloidów osiągał przedłużenie życia u myszy z nowotworem Rudolf Steiner zaproponował wykorzystanie iniekcji z ekstraktu z jemioły w leczeniu nowotworów już w 1917 r. Jego zalecenia wcieliła w życie duńska lekarka, Ita Wegman. Dr Wegman, założycielka znanej kliniki w Arlsheim, pracowała nad Iscadorem razem z grupą lekarzy. Steiner poddał jemiołę wnikliwej analizie, a z prawidłowości, które zaobserwował, wysnuł wniosek, że jest to idealna roślina do leczenia nowotworów. Teoria sygnatur Zgodnie z doktryną sygnatur wprowadzoną przez Paracelsusa możliwe jest określenie właściwości leczniczych rośliny analizując jej wygląd. Teoria ta miała swoje źródło w przekonaniu, że Bóg nie pozostawił żadnej choroby bez lekarstwa, zaś każda substancja (arcanum) została oznaczona w taki sposób, by umożliwić jej rozpoznanie (sygnatura). W związku z powyższym orzech włoski miałby wspierać mózg, zaś liście miodunki leczyć płuca. Jemioła przypomina nowotwór w tym, że tak jak on, jest uzależniona od organizmu, na którym bytuje. Tryb życia Viscum jest bardzo nieregularny (owocowanie w zimie). Poza tym forma jemioły przeczy zasadom obowiązującym w świecie przyrody. Steiner wyciągnął wniosek że w związku z tym jest idealna by przezwyciężyć chaos, jaki wnosi ze sobą choroba nowotworowa. Czym się wyróżnia jemioła? Jemioła posiada cechy wyróżniające ją spośród innych roślin – jako półpasożyt zdana jest na żywiciela, któremu jednak nie wyrządza żadnej szkody. Ciekawy jest również jej sposób wzrostu – u każdej rośliny wyższej korzenie rosną ku ziemi, pędy natomiast ku słońcu. U jemioły wygląda to inaczej – łodyga i liście tworzą okrągły krzew, który rozrasta się nie uwzględniając relacji wobec ziemi i słońca. Viscum odmawia podporządkowania się prawom rozwoju rządzącym światem roślin i zawsze usiłuje osiągnąć swoją wyjątkową formę – kształt kuli. Ponadto jest wiecznie zielona i nie gubi liści w zimie, w związku z czym nie uczestniczy w rytmie rocznym. Nie przejawia więzi z ziemią i wymyka się siłom ziemskim. Za to widać wyraźny jej związek z elementem wody i światła. Jemioła nie szkodzi swojemu żywicielowi. Gdy usunie się ją z chorego żywiciela, drzewo bezzwłocznie umiera. Okazuje się zatem, że jemioła pełni funkcję czegoś na kształt zaworu spustowego – dzięki jej istnieniu nadmierne siły życiowe, których samo drzewo nie jest w stanie okiełznać, mogą znaleźć ujście. Jemioła rodzi się z nadmiaru eterycznych sił drzewa. A zatem potrzebuje drzewa, ale drzewo również potrzebuje jemioły. Powstanie nowotworu Jaki związek mają te wszystkie obserwacje z nowotworem? Otóż wszelki wzrost, aby był zdrowy, wymaga nieustannej kontroli i odpowiedniego kształtowania. Tkanka nowotworowa charakteryzuje się niekontrolowanym procesem wzrostu, ponadto jest niedostatecznie uformowana i zorganizowana. Co więcej, jej wzrost odbywa się kosztem organizmu, którego siły życiowe okazały się zbyt słabe, by ów proces zahamować. Skład jemioły Najważniejszymi dla naszych rozważań substancjami zawartymi w jemiole są lektyny i wiskotoksyna (viscalbina). Lektyny mają zdolność aglutynacji wirusów, bakterii i erytrocytów. Lektyny pochodzące z jemioły wykazują ponadto działanie cytotoksyczne i immunostymulujące, czego efektem jest aktywacja makrofagów, nasilona fagocytoza oraz wzmożona proliferacja limfocytów B. Wiskotoksyna powoduje martwicę tkanek w miejscu podania stąd znajduje zastosowanie w niszczeniu guzów skórnych i podskórnych. Testy in vitro badające te dwie grupy substancji potwierdzają ich hamujące lub niszczące działanie na komórki nowotworowe. Poza tym jemioła wykazuje aktywność immunomodulującą. Miejscowa reakcja po podaniu preparatu oraz często podwyższona temperatura ciała pacjenta świadczą o odpowiedniej reakcji organizmu i stymulacji układu odpornościowego. Temperatura pojawia się na krótko po iniekcji i spada w kilka godzin później. Zmiany znajdują swoje odzwierciedlenie w badaniach – liczba neutrofili wzrasta znacząco po podaniu jemioły. Natomiast liczba limfocytów spada do wartości w granicach normy by wzrosnąć po 24 godzinach. Celem terapii jemiołą jest więc normalizacja i zharmonizowanie procesów życiowych zachodzących w organizmie pacjenta. Osoby stosujące Helixor/Iscador potwierdzają również pozytywny wpływ ekstraktu na apetyt, sen, ciśnienie krwi oraz krążenie. Niektórzy (zwłaszcza osoby w zaawansowanym stadium choroby) donoszą o przeciwbólowym działaniu ekstraktu co zapewne spowodowane jest stymulacją wytwarzania endorfin Jak wygląda terapia? Najbardziej popularną formą terapii jemiołą jest iniekcja podskórna. Jest to procedura prosta i zwykle może być wykonywana przez pacjenta samodzielnie w domu po wcześniejszym poinstruowaniu przez wykwalifikowaną osobę. Zwykle stosuje się iniekcje 2 lub 3 razy w tygodniu w miejsce wskazane przez lekarza (bardzo często podbrzusze). Zaraz po podaniu u pacjenta może wystąpić reakcja miejscowa, zwłaszcza na początku terapii – skóra staje się zaczerwieniona, gorąca i niekiedy lekko spuchnięta. Jest to reakcja przemijając, która wycofuje się po krótkim czasie i nie występuje u wszystkich pacjentów. Poza tym jest ona jak najbardziej pożądana. Iscador/Helixor w badaniach Istnieje wiele badań potwierdzających korzystny wpływ ekstraktu z jemioły w leczeniu nowotworów. Zgodnie z jednym z nich przeprowadzonym w Niemczech na 10 266 pacjentach nowotworowych stosowanie Iscadoru ma znaczący wpływ na przedłużenie życia pacjentów z nowotworem, a ponadto okazuje się mieć korzystny wpływ na regulację hormonalną. W badaniu udział wzięli pacjenci z nowotworem złośliwym jelita grubego, odbytu, żołądka, sutka i oskrzeli. Spośród wszystkich uczestników 1668 pacjentów miało podawany Iscador. Celem badania było zbadanie wpływu ekstraktu z jemioły na długość życia oraz autoregulację psychosomatyczną. Okazało się, że długość życia pacjentów zażywających Iscador wzrosła w przypadku wszystkich rodzajów nowotworów. Średnia długość życia pacjentów stosujących wyciąg z jemioły ( okazała się 40 % dłuższa niż w grupie kontrolnej ( lat). Co więcej, ekstrakt z jemioły miał korzystny wpływ na autoregulację. Reakcje pacjentów na ekstrakt z Viscum album? Lekarze donoszą o następujących najpowszechniejszych reakcjach na wyciąg z jemioły u pacjentów nowotworowych: -ogólna poprawa samopoczucia oraz zmniejszenie bólu -lekki wzrost temperatury ciała -korzystne zmiany w statusie immunologicznym (wzrost limfocytów Th przy jednoczesnej redukcji limfocytów T regulatorowych jak również wzrost liczby eozynofilów oraz całkowitej liczby limfocytów) -miejscowa reakcja zapalna Jeśli chodzi o korzyści najczęściej obserwuje się: -poprawę samopoczucia -lepszy apetyt, a w konsekwencji wzrost wagi ciała -normalizację snu -zwiększoną produktywność -większe zadowolenie z życia -lepszą integrację społeczną -zmniejszenie bólu i możliwość eliminacji lub redukcji zażywanych środków przeciwbólowych Zapraszamy do obejrzenia wywiadu na temat stosowania ekstraktu z jemioły w leczeniu. Mój gość, dr Lucas Tims z Riordan Clinic od lat stosuje Iscador/Helixor w ramach holistycznej terapii leczenia pacjentów z nowotworami. Bibliografia: Use of iscador, an extract of European mistletoe (viscum album), in cancer treatment: Prospective nonrandomized and randomized matched-pair studies nested within a cohort study, Grossarth-Maticek, Ronald; Kiene, Helmut; Baumgartner, Stephan M; Ziegler, Renatus, Alternative Therapies in Health and Medicine (May/Jun 2001): 57-66, 68-72, 74-6 passim. Iscador, Christine Murphy, Panacea Wellness Guide, New York, 2001 Otto Wolff, Medycyna antropozoficzna i jej leki, Spektrum, Warszawa 1994